Akava dive si notirime an o 2015 berš tari rig taro UNESKO thaj akharel te arakhel pe i romani čhib thaj i tradicia em moldipa e romane jekhinake sakote an i lumia.
„I čhib jekeh naciake si šerutno faktori taro kulturakoro thaj nacionalno identiteto . O numero taro Roma an i Europa si maškar 12 thaj 15 milionia Roma . Pobuter taro 60% an o thema ko Ost thaj Purab ost Europa kerel pe i romani čhib" vakerena o informacie.
Ki notacia e 5 Novembro o thema thaj o institucie sakote an i lumia trubul te den piro dopherdo akto ki majlačhi integracia e Romenge.
Ko buteder thema si kerdi diskusia ko učeedukaciakere institucie te oven studie an i romani čhib a ko desave olendar akana akava realizirinel pe taro faktori soske isi studentia magistria prekal romologia".
Ko vakti taro avgo Romano lumiakoro Kongreso an o 1971 berš an o London i romani čhib sine oficialno akcpetirime e Romengiri an i Europa, thaj odova si notirime an i Europakiri deklaracia an o regionalno than minjoritetengoro čhibja an o Europakoro Konsilo. Ko pobuter taro 60% an o thema tari Purab thaj Utar Europa keren i romani čhib.
Aso o ISO standardia , i čhib si čhivdi an i grupa makro čhibja thaj si ikerdi taro efta telal - čhibja jali bare dijalektia. Majbaro dijalekto si o vlaškoromano so si trujal 1.5 milionia so keren i vorba , palo odova avena balkanskoromano, karpatskoromane, sintiskoromane, velškoromane , kalofinsko thaj baltikromano dialekto.
Ko jekh sar minjoritetengoro čhib oficialno si akceptirime an i Makedonia, Srbia, Slovenia, Ungaria, Germania, Romania, Rusia, Norvegia, Švedia thaj Finland.
