Социјала

Ромите Коритари од Подравина

Поголема група на Роми Коритари од Подравина започнаа да се доселуваат од Романија после 1855 година, кога таму беше укинато ропството , иако во Подравина беа присутни од почетокот на 19 век. Најпрво ги населиа реоните помеѓу Подравина и Меѓумурие а потоа и останатите краишта на Хрватска.

Во Подравина пристигнаа од Унгарија, кое како потврда за тоа се и нивните унгарски презимиња (Балог, Богдан, Каланјош, Игнац, Чонка, Њергош, Компак…). Интересно е дека презимето Оршош го носеа само жените. Со своите имиња и презимиња не им даваа некоја посебна важност , и ги менуваа како им одговараше.

Децата беа јрстени во црква, а умрените ги погребуваа на локалните гробишта во присуство на свештеници, најчесто покрај гробишните огради. Инаку не се венчаа. Основен занает им беше изработка на дрвени предмети како што се корита, прибор за јадење, гребалки, прибор за готвење, саксии, чини и слично.
Инаку овие краишта ги одбраа како место за живеење поради шумите и поради меките дрва (врба, топола) од кои ги изработуваа сите споменати дрвени предмети.

Живееа во рачно изработени живеалишта -колиби од гранки и кал вкопани во земјата и под шатор. Своите примитивни живеалишта ги подигаа во тие шумски реони во непосредна близина на некое село, воденица или речни скелиња.

На тој начин им беа на дофат на локалното селско население со продажба натие предмети кои тие ги изработуваа, и исто доаѓаа и по куќите каде ако луѓето се снабдат со дрво тие предмети им ги изработуваа во нивните дворишта. Коритарите се номадкса ромска група, и тие места за живеење повеќе им служеа како привремено престојувалиште.

Жените Ромки исклучиво се занимаваа со гатање каде дететео ќе го замотаа и преку грб ги носеа така што одеа од куќа до куќа, а постарите деца трчкараа околу. Новороденчињата ги носеа во мали корита поврзано со врвски од текстил. Инаку Коритарите го користеа јазикот „ljimba d bjaš“, бајашки дијалект од старороманскиот јазик но и унгарски.

Познати се по тоа што јаде месо на умрено животно, а ежот им беше како десерт во нивното мени. Исто обожаваа ракија и тутун. Облекуваа износени алишта во шарени бои, а машките носеа плетеници исто како и жените.

Хрватските Роми заробени на маргините

За состојбата на Ромите во Хрватска доста зборува и фактот дека официјалниот попис не може да потврди колкав е всушност бројот на Ромите. Спротивно од предрасудите за нив како оние кои го „користат системот„ некој од Ромите го кријат и своето потекло која ја разбираат како стратегија за да се опстане, пишува регионалниот портал „Билтен„

Ревизионизмот и негирање на геноцидот врз Ромите во Втората светска војна, стана како дел од „медиумската култура„ предупреди на преставување на прирачникот за судбината на Ромите во т.н. НДХ, историчарот и авторот Данијел Војак.

Во Хрватска ромската популација е релативно мала и според пописот на гражаните во Хрватска од 2011 година ги има околу 17.000. Но истражувањата од Канцеларијата за човекови права и правата на националностите од 2011 покажа дека најмалку 24.524 лица се од ромската популација.

Дека дискриминацијата и предрасудите кон Ромите во Хрватска се секојдневие ја покажува и информацијата од Канцеларијата од правобранителот и дадените преставки. Всушност 28% од Ромите навеле дека барем еднаш во текот на годината се соочиле со дискриминација, а 17% од нив навеле дека во текот на животит доживеале и физички напад само затоа што се Роми.

Кога станува збор за вработувањето , дури 44% од Ромите се невработени, и уште 22% се со статус домаќинки , односно се грижат за домаќинство со полно работно време.

Станбените услови кај ромските домаќинства дури 43% од нив немаат вода преку водоводот, половината немаат бања со туш, 73% немаат канализација а секое дестео домаќинство нема електрична енегрија.

Просечен месечен приход во ромското домаќинство , без разлика на изворот на приходи изнесува околу 550 евра,што е доста под просекот за доволни средства за остварување на основните животни потреби.

Бугарскиот заменик-премиер предложи бесплатни абортуси за жените Ромки да ја контролираат стапката на наталитет

Бугарскиот заменик-премиер и министер за одбрана Красимир Каракачанов воведува контроверзен план за интеграција на ромското малцинство во бугарското општество.
Нацрт-законот за концептот "Концепт за интеграција на несоцијализираната Ромска етничка заедница предвидува различни задолжителни практики за Ромите, вклучувајќи и присилна општо корисна работа за лица над 16 години.

Оние кои не можат да плаќаат сметки за комунална хигиена според законот ќе мора самите преку општо корисна работа да ги чистата реоните кај што живеат.
За да се контролира стапката на наталитет кај Ромите, Каракачанов предлага програма за државен абортус, која ќе обезбеди бесплатни абортуси за жени со повеќе од три деца.

Предлог-законот сугерира "необразовани и невработени" Роми да бидат испратени во "центри за обука".

Предлог-законот, исто така, предлага намалување на социјалната помош ако Ромите одбиваат да работат или ги испраќаат своите деца на училиште, уривање на неовластени ромски куќи и создавање на доброволни безбедносни единици во области населени со Ромите.

"Ако Каракачанов го разгледа уставот, тој ќе види дека сите ние имаме еднакви права", рече пратеникот Џејхан Ибрјајмов од партијата Движење за правата и слободите (ДПС), критикувајќи го планот. Ибрјајмов, кој потекнува од турското малцинство во земјата, го нарече и предлогот "нехуман".

Каракачанов е лидер на Бугарското национално движење (ВМРО) и еден од тројцата водачи на националистичкиот блок Обединети патриоти, кој влезе во коалиција со владејачката премиер Бојко Борисов - Граѓаните за европски развој на Бугарија (ГЕРБ).

Link: https://www.dailysabah.com/europe/2019/02/08/bulgarias-deputy-pm-proposes-free-abortions-for-roma-women-to-control-birth-rate

Ќе биде ли возачот на „Дурмо турс“ уште една „жртва“: Сопственикот тврди дека изгубил контрола над самиот себе

Сопственикот на компанијата „Дурмо турс“, Дурмиш Белули, во изјава за „24 вести“ вели дека автобусот кој се преврте во средата бил исправен. Во изјава за телевизијата тој вели дека вработени во компанијата се слушнале телефонски со возачот и дека тој за нив ја открил причината за несреќата, односно дека изгубил контрола над самиот себе додека управувал со автобусот.
-Одговорно лице во „Дурмо турс“ стапи во контакт со возачот по несреќата. Тој кажал дека бил свесен и дека изгубил контрола, во повторно прашање дали изгубил контрола над автобусот, или над самиот тој, одговорот бил дека над самиот. Верјатно заради здравствени причини. Автобусот се движел околу 200 метри, нема ни трага на кочење ниту реакција на возачот – вели Белули.
Тој додаде дека чувствува морална одговорност и дека сочувствува со семејствата на загинатите.
Неговите тврења се косат со изјавата на еден од патниците кој што тврди дека шоферот не можел да го сврти воланот, а за трагите од кочење потребно е вештите лица да дадат свое мислење.

Link: https://www.brif.mk/ke-bide-li-vozachot-na-durmo-turs-ushte-edna-zhrtva-sopstvenikot-i-trvdi-deka-izgubil-kontrola-nad-samiot-sebe/?fbclid=IwAR2sTXGar-1E6fC8G--

 

FaLang translation system by Faboba

Од 5 Ноември 2022 достапен документарниот филм на СП БТР „Небо, Точак, Земја„ на Max TV и Max TV GO со пребарување –Видеотека

Сакам да речам

6-to Romano Čhavorikanoo muzikakoro festivali 
„Čhavorikano Suno 2022“ – SP BTR

6-ти Ромски Детски музички фестивал
„Детски Сон 2022„ – СП БТР

6th Romani Children's Music Festival
"Children's Dream 2022" - SP BTR

Momentalno Online

Имаме присутни 358 посетители кои го читаат ROMATIMES.NEWS

o Vakti

 booked.net

Најпопуларни

Golden Wheel - Entry Application Form

Flag Counter

Нашиот бројач брои од 13.01.2019
Брои исти посетители од кои земји го гледаат нашиот портал
Најдоле има вкупно колку е посетен порталот