Ko 1943 berš o nacistia kergje specifično kotor ko kampo Aušvic Birkenau notirime sar „Romano logori“ Paše 23.000 Roma sine deportirime ko Aušvic kote 21.000 sine mudarde egezkuciaja jali ko gasno komore.
I politika taro genicido sine klar ko lil hramosarde taro Himler ko 1944 berš kote vakerdo si kaj “I kerdi evakuacia em izolacia” e Jaudienge em e Romenge si direktiva mujal olende nane pobuter sar obligacia.
Kotor taro o mudaripa e Romengoro nakhlja bizi decizia buteder familie nadžanen so ulo olengere majpaše familiencar. Sako kurko o rodaripa tari Libroteka Holokausteskoro e Romenge ko Viner, džovaplime te dikhel ITS kontaktirinel e manušen em pakjal kaj ka havel so ulo olemgere majpašencar.
Okova so ulo olencar buteder droma si morbidno. Ko 1938 berš o d-r Robert Roter legarutno ko Centro rodaripaske rasno higiena ko ofiso sastipaske ko Rajh , počmingja proekti resarinaja te kerel analiza taro “rasno karakteristike” e Romenge.