Dži kote šelberšencar o rasistikane nacionalno paramisia vakeren kaj o na romane čhave so phirena ki veš ka oven astarde em lende taro Roma em si istorisko realiteti em irami filozofia.
E Romen kidnapirinena o institucie em len len taro lengere jeriaso keren zor asimilacia em odolea čhiven len ko institucie čorolenge kote ko vakti taro nacistia em keren sine eksperimentia upral odola čhave. Ko demokratsko 21 veko o naproporcionalno numero romane čhave si chidime taro olengere biološko jeria em čhivde ko institucie e themengere.
O nevo raporto taro ERRC Blighted Lives, so bazirinel pe ko deceniengoro arakhiba faktia em jurisdikciakere argumentia ko asavke diskriminacie em praktike ko deš thema arakhel kaj baro numero rizko romane familie nane len nisavo socialno suporto em prevencie ahona buteder droma nadikhle ko etnikane hulavde regionia kote akala aktia so but akceptirime.
O rodaripa sikavela kaj sar egzamplo ki Slovakia kote o Roma si taro 6-8% taro sa o dizutne , olendar paše 63% taro o čhave so si telal themakiri protektiba si romane čhave. O Roma ki Romania si paše procentualno 8,32% taro sa o dizutne,ama isi baro nivelo romane čhave so si telal themakoro protektiva institucionalno em odova si taro 35% dži ko 75% premal o regioni.
