An o 1980 berš tari rig taro Šaip Jusuf thaj Krume Kepeski si kerdi o jekhto romani gramatika e Romenge an o Balkani fundiribaja majbut o variante an i Makedonia thaj okola taro Kosovo thaj Bugaria.
An o 1992 berš telel o patronato o makedonikano Ministeriumi baši edukacia ikergja konferencia e čhibjaksere planiribaske e romane čhibjake thaj oleskiri konkecia an o edukaciakoro procesi , numa na sar edukaciakiri čhib, numa sar čhib an i edukacia soske trubul praktikujme univerzitetsko kadari. Avdive an i Makedonia si i jekhutni romani komuna an i lumia, Šuto Orizari, so si jekh taro deš komune an i teritoria e dizjake Skopje . Sar rezultato taro demografsko thanjariba odothe i romani čhib si la status taro ko oficialno čhib e makedonikane čhibjaja. Isi škole an i romani čhib Romani televizia Šutel. An o 1991 berš an i makedonikani nacionalno televizia MTV sako dujtodi thaj trinto di , 15 minutengiri programa sine hulavde e čhibjenge. Palo odova resle majbaro termini.
Trujalk so i Romani čhib an o Balkani but droma teleperavel pe sine sar pučiba e lingvistenge, numa olsete šaj dikhel pe baro procento maškarčhibjakere karakteristike. Duj taro štar majbare čhibjakere grupe e romane čhibjake kerel pe lafi an o Balkani a odola si: balkansko, valhikane so nane sar o vlaško. O anava vlahikane si fakti kaj si kerdo an i Romania, numa avdive si hulavde thaj an i sasti Europa. An i teritoria e Republika Makedoniake istemalkerel pe o arlisko dijalketo tari balkansko grupa e romane čhibjenge.
