Dikhibaja o faktia thaj o numeria sar jekh notacia i R,Makedonia taro piro biathinalipathaj sa dži ko avdisutno dive - 27 berša, trujal olakoro proklamacia sar jekh multietnikani, multikulturikani thaj sa e jekhinenge jekh them, iranel pe i gind kote an i praksa odova nane agjaare "pink" .
An o akava ka akcentirinav o momenti e Romane jekhinake kote aso i Statistikani operacia - Gejnipa (Popis) an i RM taro 2002 berš o Roma si sublimato paše 2,7% (53.879), kote o Roma si štarto an o rango aso etnikano gejnipa sar etnikani jekhin (palo Makedoncia, Albancia thaj Turklie).
Pendžaripaja o saste faktičko deklarativno napia tari socialno inkluzia (civilno inkluzia) thaj bukjarnipa si seriozno momento kote an o kontinuiteto arakhel pe i Republika Makedonia . O bibukjarnipa si problemi so arakhen pe sa o target grupe taro persone bizi buti taro teleperavde kategorie sar so si o : terne, butvakteskiri bizi buti , socialno arka so lena, persone bizi bari edukacia thaj avera.
I situacia bizibukjakiri ko Roma ačhol jekh taro majteleperavdi faktor so keren barikade ki olengiri sasti inkluzia.
O informacie vakeren o diferencie an i berza bukjake maškar o Roma thaj o naRoma an i Makedonia sikaven pe sar an o kvantiteto agjaar thaj o kvaliteto an i buti so trubul. Trubul o nivelo taro butiangažirime e Romencar si ko majtikno nivelo (20-25%) ki paralela e na-romane naciake , ama i diskriminacia e Romenge si majklar dikhen pe an o kvalitetno ko bukjarnipa kote majbaro Roma si an i buti taro praktikansko sektori.
Soske si akava sa? O antvorto dikhela pe. Arakhibaja akala realno signalia thaj ilustracie isi baro numero Romane organizacie thaj asociacie keren plania , strategie te nakhaven pe akala problemia soske o korkoro Roma džanen odola dukha. Ko korkoro starti an i realizacia thaakale planonge arakhen pe e problemencar.
Te šaj faisalkeren pe akala problemia trubul duj thaj majbut konektirime riga. I dujto rig si i them!
Numa akate startujnel o "pharipa" I them manipaja jali na ikeribaja piro "ego" ko than te kerel fundavutni opservacia thaj kontrola e aplicirime asavke dokumentenge - inicijative tari i Romani jekhin - faktori ola aso " standardno šema" na keren zori te dikhen o dokumenti , numa ola džana ki agorutni rig e dokumenteske te dikhen " Ko so akava so apliciringja jali kergja o dokumento"
Palo odova startujnena konsultacie thaj diskusie aso i forma: Si li akava amaro?, Si li podbno?, Savi rig astarela? Sosoke baš ov/ola, thaj aver tikno milion pučiba.
Isi impresia kote sar majhari interesirinel len odova dali o dendo dokumento - inicijativa si kvaliteto , implementirinel pe , efektivno thaj saste.
Ola ko majbaro kotor egzamplia frdena la sar naadekvatno , naefektivno , nakvalitetno ola simptomatično frdena la bizi elaboracia. Jekhutne aso olende sar so si naprifatlivo!
Akaja konstatacia si ikavdi taro dži akanutni praktika sar kerel buti i them thaj olakere relevantno institucie so akala akceptirime operativno plania thaj inicijative.
Dži kana i them ka implementirinel pe akaja praktika aso akaja jekhin (i Romani jekhin) thaj soske?
Si li e themake importantno ko si o aplikanto si importantno o kvaliteto thaj benefiti?
A amen o Roma sako drom siem salde statistika thaj dekoro ko olengere plania , analize sar tikno kotor an o liloro so si notirime - multietnikane, multikulturakere thaj sa o jekhina kaj si jekhutne an i them.
Odoleske amen o Roma barabutne amare reprezentia an o govermenti thaj parlamento ka trainen thaj ka kera amin sa so ka decizirinel i them thaj salde "rahati ko kher" sar majsiguriteno opcia.
Sa aver si „O džukela havlajnena, o karavani džala"
Autori: Zoran Dimov
