An o 16 maj 1944 berš o nacistia notiringje dive baši eliminacia e Romenge an o romano konc logoro an o Aušvic Birkenau II. Numa ko vakti te legaren e Romen an i gasno komora ola kergje zoralo uštipa.
Paše 6.000 Roma kana havgje kaj ka oven egzekutirime aso o plano taro Nacistioa ola phanle pe an o obketo taro Romano konc logoro thaj kergje baro uštipe mujal o SS soldatia. O soldatia ko dendo asavko uštipa korkoro irangje pe.
Akala aktivitetia kergje te notirinel pe majbuvli depata an i reparacia e historikane bibahtalipaske. Dikhibaja akava egzamplo thaj aver asociacie thaj presie upral i reperacuia o romano aktiviteto kerel roi te athinel pe akava akto taro nakhlo historikano vakti.
Odoleske trubul akaba dibe te notirinel pe ko majučo nivelo thaj ma te ačhol pe akate numa sa o čačipa taro kerdo teroro upral o Roma te ikljol upreder an o nivelo.
