Sar sa o Roma tari Europa, agjaar an i Makedonia, dživdinen 20 berš pohari an o proseko taro aver nacie, sebepi so nasvaljoven taro hronično nasvalipa thaj infektivno nasvalipa.. Odova si soske isi len bilačhe šartia dživdipaske, trušalo avipa an o sastipaskere praktike, thaj bilačho tabiati sar so si cigara, sikavel o raporto tari Europakiri Komisia e sastipaskere statuseske taro Roma an i Europa.
O Raporti sikavel kaj o vakcine so lena o Romane čhave si ničale, numa si majtikno nivelo an i buti thaj sastipaskere siguritetia. Ko sa o segmentia o Roma tari Makedonia si telel o proseko bukjranipaja taro aver thema sar so si an i Bugaria, Kroacia, Irska, Latvia thaj Ungaria. I Makedonia kerel o statusi e Romengoro ko sastipaskere institucie te ovel phravdo thaj odolea vazdel pe o nivelo, numa i karana ginekologo an i komuna Šuto Orizari si egzatno egzampli kaj o nivelo nane odokhar baro.
I vakcinacia e tikne čhavenge taro Roma an i Makedonia si paše 50% numa an o aver EU thema si but majtikno nivelo sar so si 90% an o aver thema. Okola so pušinen cigare maškar i Romani populacia sikavel 52% a okola so si an o berša upreder 16 berš o nivelo si paše 65%. O prosek d‚ivdipaske ko Roma an i Makedonia si 66 berš thaj si 10 berš pohari taro aver nacie. E terne Romen so si majterne taro 35 berša isi len problemia e holesterol, depresia, migrena. Ko Roma ko jekh baro nivelo si thaj i astma thaj bronhitis. Sebepi trušalo socioekonomikano statusi o Roma si nasvale thaj taro vilo, kanceri, dijabetis thaj artritis thaj majbut si okola so isi olen 65 berša thaj majbut.
