Politika

Dali o Roma da si ki jekh a jekh situacia ko kriseskere aktia ki them

An i kerdi analiza baši situacia e Romenge sar krisime ko kriseskere aktia an i Republika Makedonia an o pervazia " Jekhutne anglal o krisi, siguritetno an o dživdipa" kerdo anglal duj berša kote isi majbut indikatoria kote o Roma an i RM, akcentirime si i Diskriminacia upral i funda taro etnikano darhinalipa thaj akcentirime si ekstra an i Republika Makedonia, kana kerel pe lafi baši Romani populacia.

O konektiriba dži ki jurisdikcia thaj akcepcia dži ko fer krisiba čhivel pe sar esencionalno pučiba e romane jekhinake faktea taro sasto socio - ekonomikano konetksti so arakehn pe o Roma an i Makedonia.

I protektiva e fundavutno manušikane niamia an o funda e kriseskere aktia, thaj majanglal i situacia e Romencar sar krisime an o krisoskere aktia an o konteksti saste momenteske tari stigmatizacia thaj stereotipizacia mujal o Roma, thaj si importantno te kerel pe rodaripa te šaj sikavel pe o faktia taro efikasno mehanizmo tari protektiva.

Ekstra sama si i sutuacia e Romencar ko kriseskoro sistemo, ki majbari faktičko akti e lafeske. But baro numero isi faktia ki diskriminacia upral o Roma kana si aktia policijaja, keriba abnormalno sikaviba takati, represia, nahumani forma thaj tretmano, thaj manifestirinena napakjiv aso o notacie taro manuša taro romano nacionaliteto, kaj olengere niamia si peravde.

Srgjan Šajn: Ko em soske na mangel te kerel diskusia e Romencar ?

O Presidento e Romane partiake o Srgjan Šajn sikavgja načalipa sebepi so o Roma nane akharde ko dialog tari pozicia em i opozicia thaj ov odova dikhela le sar diskriminacia.

Ki vaktavin dendi dži ko Mediumia o Šajn vakerela kaj udžargja te akaharen ole ko dži akanutnbe trin mitingoa thaj odoleske bičahvgja rodipa dži ko organizatoria , numa dži avdisutno dive niko na dengja le antvorto thaj notacia so si i karana so nane akhardi i Romani partia ko akala mitingoa.

O Šajn vakerel kaj nadžanela so si o faktori akale bare diskriminaciake thaj notirinela kaj akava mangipa kamel te čhivel ko na jekh a jekh tretmani e Romen taro politikane partie thaj sa o representoa taro akala mitingoa te den piri notacia soske si odova agjaar?
„Rodaja phravde te vakeren amenge ko si em soske odola na kamen te bešen ki jekh mesali barabuten e Romencar?

Link: https://www.b92.net/info/vesti/index.php?yyyy=2019&mm=08&dd=19&nav_category=11&nav_id=1579764

 

E presidentoske taro Jekhto Lumiakoro Kongresi e Romengoro taro 1971 berš o Slobodan Berberski thaj oleskiri poezia

O Slobodan Berberski si biame ko zrenjanin kote agorkergja fundavutni škola em gimnazia. Počmingja te studirinel jurisdikcia ko Beograd kana o okulatoria sebepi so sine aktivisti ko SKOJ ko 1941 berš, phanlel le. Sine aktivno ko socialistikani partia taro 1936 berš thaj lelja than ko NOB taro 1941 berš.

Ov sine pendažrdo romano aktivisti thaj jekh taro inicijatoria ki akcia e teganutne jugoslovensko Romenge telal o anav " O Rom rodela than telal o kham" so startujngja ko 1967 berš. Sone alusardo sar avgo presidento ko Avgo Lumiakoro Romano kongresi ko London ko 1971 berš . Mulo ko 1989 berš. Avdive da jekh drom ki beogradska mahala Zvezdara legarel oleskoro anav.
Ov hramosarel sine poezia kote ko oleskere tekstia majbuter teme sine socialno em revolucionerno. Palo odova inspiririme taro romane simbolia tari historias em sakodiveseskoro dživdipa počmingja te pišinel poezia so na sine ki romani čhib, numa salde čhivde nesave romane lafia ki srspko čhib.
O Berberski hramosarel sine bašo maribaskere bibahta , čorolipa thaj i diskriminacia ko Roma numa kamlipaskere motivoncar. Editiringja akala lila so o avgo ko 1950 „bašo biršimekoro vinožito„, palo odova „ Anglonilaj ko jakha„, „ Lelja„, „Kijameti”, „Askereskoro divesari”, „Gudlo dive”, „Punkto”, „O džajbe taro phral Jakala", „Sar bimorthikaere elenia", „Simantre”, „Sakodivesa”, „Naudžarde pajnja”, thaj i agorutni "Dub" taro 1986 berš Oleskiri poezia si kerdi translacia ki franciakiri, rusko, ungarsko, romansko, albansko thaj slovensko čhib.

Ki poezia maribaskere tematikaja ko gilja o Slobodan Berberski notirinel i gind kaj o mariba anela pea meriba thaj bibaht odoleske i poetsko ilustracia si kale thaj ratvale , ilustriribaja o sasto odova bibahtalipa ko mariba so em korkoro percepiringja le. Ko lil taro 1976 berš kerel gilja aso romane motivia sar so si o droma, i čerga.

O Berberski si ko ulipa tari lista pemdžarde romane laureatia e romane prozake sar so si o Rajko Gjurić, Jovan Nikolić thaj Trifun Dimić.

Ko buseskoro stasioni ko Beograd - na mukhen te keren i buti o hamaldžie jali e Romenge?

Sar ulo dislocirime o perono ko resiba e busenge ko beogradsko buseskoro stasioni odothe nane pobuter e hamldžien so legaren o bagaži . Akala manuša sine registirime em sare sine -Roma.
Ola vakeren baš odoleske kaj si Roma na mukhel pe lenge pobuter te keren buti.

O stasioni negirinel akala aktia. " nane hramosardo ando dokumentirano dekreto te avel pe ko peronia numa kerel ope lenge presia prekal o sekjuriti thaj i policia" vakeren o Roma

Sa o hamaldžie so legarena sine bagaži ko buseskoro stasioni ko Beograd si Roma. Maškar olende thaj o stasioni nane nisavo kontrakto bukjake numa isi len verbalno interno maškar kontrakto so pukjinen o roma te šaj khuven ko peroni ko stasioni odolea so kinen sine masekoskoro tiketo so sine 12 eura - Numa akan dislokacijaja e peroneske angleder duj masekoa pobuter nane lenge mukhlo te len asavke tiketoa.

O hamaldžie komentirinena kaj ko rodaripa tari i policia angleder desave berša ola sine registirime sar naformalno biznisi ko registari Agenciake.
O beogradsko buseskoro stasioni vakerel kaj akale aktea na kerel pe diskriminacia thaj ko sig vakti ka arakhen decizia bašo o problemi e bagažea.

Link: https://www.dw.com/sr/zabranjeno-za-nosa%C4%8De-prtljaga-ili-za-cigane/a-49737230

 

FaLang translation system by Faboba

Од 5 Ноември 2022 достапен документарниот филм на СП БТР „Небо, Точак, Земја„ на Max TV и Max TV GO со пребарување –Видеотека

Mangava te vakerav

6-to Romano Čhavorikanoo muzikakoro festivali 
„Čhavorikano Suno 2022“ – SP BTR

6-ти Ромски Детски музички фестивал
„Детски Сон 2022„ – СП БТР

6th Romani Children's Music Festival
"Children's Dream 2022" - SP BTR

Momentalno Online

       Isi 433 misafirija so dikhena o ROMATIMES.NEWS

o Vakti

 booked.net

Majpopularno

Golden Wheel - Entry Application Form

Flag Counter

Amaro brojači genjela taro 13.01.2019
Gejnela isto manuša tari koja phuv drabarena amaro portali
Majtele isi sa-ko-sa kozom dikhle o portali