Socijala

R.Utarali Makedonia: O manuša bizo khera, ko prastajbe e dživdipaske,šudro jevend thaj čorolipa

I situacia manuša bizo khera si hor atako upral o manušikano integriteti, socijalno teleperavipa thaj niami ko dživdipa. Odova si (prima facie) ki avgo percepcia jali teleperaviba ko niami te ovel tut kher em phagela baro numero manušikane niamia. O manuša so si bizo khera , em kana si thanjarde ko Centroa , si len zaruripa taro hajba, buti, sastipaskiri protektiva thaj suporto ko mentalno sastipa  thaj o trauma so isi le.

Agorutno drom kana sine kerdo globalno rodaripa – tari rig e UN ko 2005 berš . notiringja pe kaj paše 100 milionia manuša si bizo khera ki sasti lumia. Paše 1,6 milijarde manuša nane len adaptirime kher (Habidat, 2015). An o 2021 berš, e Lumiakoro ekonomikano forumi editiringja kaj bizo piro kher isi paše 150 milionia manuša ki sasti lumia.

Taro akava fenomeni nane imuno ni I Utarali Makedonia, kote asavki forma tari akomodacia dela o Lolo Kriso thaj o institucie ko pervazia e Ministeriumeske baši socijala.

Taro akava punkti ko skopjakoro Momin Potok vakerena kaj dji akana sar so si putardo angleder 15 bersha napalal nane  dji akana neko te merel sine an o akava stacionaro ko jevendaskoro period. Ola vakerena kaj o rodaripa kerdo taro olengoro profesionalno timo so kaerel buti ko punkti , vakerel kaj da bi jekh manuš oficialno ovel manuš bizo kher ov si  le pobuter faktoria thaj parametria:: Adiktivno natura prekal o alkoholi, narkootično supstance, komari - hazardi, psihijatarskoo problemoa thaj nasvalipa, čorolipa thaj socialno inkluzia, bizi buti, thaj imotno  problemoa.

Sar populacia pobuter si murša. Isi em džuvlja da , ama lengoro numero si but potikno ki paralela muršencar, kote o procento si 80:20, vakerena taro akava punkti.

Majbut manush achola bizo kher si individualcoa, ko prosek 55 bersha phuripe, so si slabo familiarno korelaciencar , jail uopshte nane len korelacia e familiaja. Raritetnoo si familiarno te oven bizo khera.

Kalo demografsko avutnipa an i Makedonia, ko berš emigririnena 12.000 manuša

O proekcie taro Themakoro ofisi baši statistika e dizutnenge an i Makedonia dži ko 2070 berš si but negativno. O statitičaria akale proekcijaja bičhavena apel dći ko legarutne te keren strrategie bazirime taro informacie, I migracia si konkluzno e demografsko avutniaske.

Te gelo agjaar majodoriga dži ko 2070 berš i Makedonia ka oven la salde 1,25 milionia manuša.

„O rezultatia si analiza taro proekcie dizutnenge thaj sikavena kaj ko desavo sig vakti but pharestr ka šaj te normalizirinel pe I buti e demografsko situaciake dži kote nane interventno faisalia” vakeren taro Themakoro ofisi baši statistika kote o informacie sikavena kaj ko beršeskoro nivelo ko prosek paše 12.000 manuša emigririnena tari them. Trujal emigiririba e Makedonia si la problem em e tikne natalitetoa . O statitičaria vakeren kaj trubul te anel pe bukjarno takati  a majšukar scenari te ikljol pe tari akaja situacisa si integracia an I Europakiri Unia. Akala kalkulacie keren pea so o informacie taro Popis taro 2021 berš.

 

Ko čhavorikano garteni ko Prilep, 25 čhave taro socialno riziko si tromale tari participacia

Ande decizijaja taro prilepsko komunakoro konsili ko garteni ko Prilep, 25 romane čhave taro socialno riziko Šaj te oven ko garteni bizo te pukjinen participacia . Koa kava proekti taro Ministeriumi baši sociala thaj o garteni “Naša idnina” an o Prilep vakeren kaj si len lačhi  refleksia  ko sakodivesaske e jekhinake.

-O proekti “Inkluzia e Romane čhavenge ko čhavorikane gardenia” an I them funkcionirinel taro 2006 berš . Odothe si konektirime em romane čhave. Ko starti akale pilot proektoske sine salde 10 , a akana ko proekti si ko  21 komune.

O numero e čhavengoro so si ko proekti startujngja 12 a akana si 25 čhave tari romani poluacia so si integririme an o grupe an o mare institucie., E proekte si le lačhi refleksia ko sakodivesa e romane jekhinake ko romane čhave taro socialno riziko em dikhen pe o benefitia ko gardenia, vakergja e Hristina Trpčeska direktorka an o prilepsko garteni “Naša idnina”

 

O persone so nane len themutnipa ka resen pire fundamentalno niamia: Ande si o kanonikane trampe

Ko Parlamenti ande si  trampe ko kanoni baš than kote si dživdinela thaj baši identifikaciakiri trampa so ka faisalkerel pe o momenti taro manuša bizo dokumentia an I Makedonia.

O nevipa ko Kanonia so si ande ko prijaviba taro dživdipaskoro than  e dizutnenge em e Kanonea bašo ID karta si importantno akale prooblemoske , kte i Kmisia bašo politikano sistemo oorganiziringja em nadzorno diskusia ko februari akava masek kana sine ande o konkluzie kote o Parlamenti so si le i nadzorno rolja  ki implementacia e Kanoneske ko personalno evidencia.

Ki akaja forma o fantomia ka šaj akana resen dži ko pire fundamentalno niamia , kote i Makedonia ka ovelk i avgo them an i Eurošpa em an i lumia so si la faisalkerdoo o status manuša bizo themutnipa.

O ande intervencie ko akala kannia si garancia kaj an I them nane te ovel palem o ppersone bizo themutnippa soske sistemsko si faisalkerdo sako čhavo biamo an I teritoria tari Makedonia ka ovel hramosardo aso o kanuni 4a taro Kanoni ki personalno evidencia . Odoleske o Roma Times bičhavela

Phravde bahtarina ko sa okola so sine konektirime an o akava procesio , majbut ko deputati Ljatifa Šikovska, Sanela Škrijelj, Snežana Kaleska Vančeva, Sonja Mirakovska thaj I Žaklina Lazarevska, dži k themakoro sekretaro an o Ministeriumi Jurisdikciake o Muhamed Toči, o konsiliari e premiereske Elvis Memeti,  Netvorko bašo sistemsko faisalia ems a o avera romane NGO so kergje zori te faisalkerel pe akaja problematika bašo o persone bizo dokumentoa.

FaLang translation system by Faboba

Од 5 Ноември 2022 достапен документарниот филм на СП БТР „Небо, Точак, Земја„ на Max TV и Max TV GO со пребарување –Видеотека

Mangava te vakerav

6-to Romano Čhavorikanoo muzikakoro festivali 
„Čhavorikano Suno 2022“ – SP BTR

6-ти Ромски Детски музички фестивал
„Детски Сон 2022„ – СП БТР

6th Romani Children's Music Festival
"Children's Dream 2022" - SP BTR

Momentalno Online

       Isi 40 misafirija so dikhena o ROMATIMES.NEWS

o Vakti

 booked.net

Majpopularno

Golden Wheel - Entry Application Form

Flag Counter

Amaro brojači genjela taro 13.01.2019
Gejnela isto manuša tari koja phuv drabarena amaro portali
Majtele isi sa-ko-sa kozom dikhle o portali