Во чест на околу 1.200.000 Роми, каде е проценето дека ширум Европа страдаа од нацистите. Инаку денот на Ромскиот холокауст 2 Август беше одбележан во спомен на 2.897 Роми кој на тој ден во 1944 година беа ликвидирани во конц логорот Аушвиц –Биркенау.
Според искажувањата на еден од познатите ромски активисти во Србија Осман Балиќ благодарениие на пријателството на неговиот прадедо и претседателот на владата на тогашна Југославија Драгиша Цветковиќ кој му даде итар совет , и спасени беа многумина нишки Роми.
- Мојот прадедо Осман Балиќ беше пријател со Цветковиќ кој ни беше и сосед затоа што моите имаа куќа на улицата Јован Ристиќ а тој живееше на улицата Козара. Исто така во Владата на Драгиша Цветковиќ двајца Роми беа пратеници , а мојот прадедо му беше лобист. Кога виде што им се подготвува мојот прадедо отиде кај него и го замоли да се обиде да ги заштити Ромите од Германците.
Цветковиќ го посоветива да се обрати до Џематската заедница и нишките Роми да прејдат во Ислам , затоа што Германците беа пријателски расположени кон припадниците на оваа религија. Тоа и го сторија,разговараше со Германците и им објасни дека нишките Роми се муслимани и така ги спаси , и во Ниш немаше голем прогон на Ромите. – раскажа Балиќ.
Како што истакна тоа не значеше дека Ромите пројдоа без жртви , туку спротивно , многумина од нив завршија во логорот а потоа егезекутирани на локацијата Бубањ.
- Атентатот врз германските официри во хотелот „Парк„ на 2 Август 1941 кога Александар Војиновиќ фрлил бомба врз германските официри , придонесе до голема одмазда. По принципот 100 за еден уапсени беа Срби и Роми и доведени во Специјалната полиција а потоа во логор и потоа стрелани- вели Балиќ,
Тој вели дека Србите се обидоа да ги спасат своите соседи и еден од лекарите направи итрина каде едно време Германците ги држеше едно време понастрана од ромското маало.
- Ток лекар на влезот во населбата Сточем пазар нашишал „Тифуз„ Германците се плашеа од заразата и долго време не и проѓаа на оваа ромска населба.
- Голем број на Роми се придружија на партизаните, дел во припадниците на југословенската војска и се бореа против Германците.
Колку Роми страдаа во озогласениот логор ниту ден денеска не се знае точната бројка затоа што германците за време на повлекувањето ја запалија архивата, што го практикуваа насекаде за да ги сокријат своите злодела.
Врз основа на реконструкција на документите и настаните Нардониот музеј дојде до податоци дека за време на окупацијата околу 500 Роми пројдоа низ капијата на тој логор а стрелани и убиени беа околуѕ 160 а уште 30 страдаа во интернација.