Пораснав во семејство каде се зборуваат два јазика, иако двајцата родители ми се Роми. Татко ми знае македонски и по некој збор на ромски, а мајка ми ги знае и двата јазика. Додека растев немав прилика да го научам ромскиот јазик, бидејќи помалку се зборуваше кај нас дома, сè додека не се омажив, кадешто мајчиниот јазик на сопругот е ромскиот, и сега сум горда што конечно можам да зборувам и на ромски јазик.
Моите ме запишаа во основно училиште на македонски јазик, каде имаше само Македонци и Роми ученици. Таму се почитувавме, дружевме, игравме заедно без да се навредуваме или потценуваме поради нашата етничка припадност. Во училиште учевме да пишуваме и читаме на македонски јазик, но јас уште како мала се запишав и на курс по арапски јазик, па така научив да читам и пишувам и на арапски.
Кога завршив основно образование, посакав во средно да се запишам во теолошки смер на кој не можеше да се учи на македонски јазик, туку само на албански. Но, иако не го знаев албанскиот јазик не се откажав од желбата да се запишам во тоа училиште.
Ме примија, почнаа првите часови на албански јазик, јас само молчев и ги слушав предавањата без ништо да ги разбирам што предаваат и зборуваат. Ми беше многу тешко, се чувствував дека сум поразлична од останатите. Ми беше досадно и за миг посакав да се откажам од својата желба да учам во тоа училиште. Но, токму тогаш кога бев решена да се откажам, се појави муфтијата и ни одржа предавање, но додека зборуваше забележа ученичка (мене) која не го разбира албанскиот јазик, и во тој момент почна да предава на македонски јазик. Тоа ми даде сила и поттик да останам во тоа училиште. Веднаш потоа се запишав на шестмесечен курс по албански јазик и откако го завршив курсот веќе знаев да зборувам и да пишувам, потоа беше лесно да учам и за одговарам на албански јазик.
Иако бев единствена Ромка, сепак муфтијата ме назначи за претседателка на класот за јас да ги кажувам оценките на моите другарки/соученички. Јазикот не ми беше пречка да бидам одлична ученичка и да го завршам средното образование со просек 5,00. Тоа ме мотивираше уште повеќе да си докажам пред сè на себеси, а потоа и на останатите дека не е страшно да си „поразлична од другите“. Дека секој може да успее ако му се даде прилика и можност да се докаже.
И на факултет бев единствената Ромка во класот, која се запиша да студира на албански јазик. Таму никој не знаеше што сум, се додека јас не се декларирав и се претставив дека сум Ромка.
Откако пораснав го сменив изгледот и начинот на облекување, односно училиштето ме поттикна да ја почитувам својата вера и решив да ставам превез (марама) како симбол на исламот. Тоа ме направи уште „поразлична“ од другите.
Па така, во една прилика додека бевме со мајка ми на пазарување во пазарчето во Шутка, мајка ми со продавачката зборуваше ромски, јас зборував македонски, но дојдоа едни муштерии кои не знаеја добро македонски, па јас им преведував од македонски на албански. Продавачката остана збунета и зачудено праша – извинете, а што сте вие? Се насмевнав и ù реков – луѓе сме, а ако прашуваш за етничка припадност ние сме Роми. Додаде – ама вие не личите за Роми?
Заминав со прашањето – а како тоа изгледаат Ром(к)ите? Што се толку поразлични од другите? И, што има лошо во тоа да си поразличен?
Текстот е личен став на авторката. Сите права се задржани
Link: https://civilmedia.mk/a-shto-ima-losho-vo-toa-da-si-razlichna/
