Социјала

Во Брисел живеат над 10.000 Роми претежно од Бугарија, Романија и Словачка

Во Брисел се доселиле околу 10.000 Роми, кои главно се дојдени од Бугарија, Романи и Словачка како и од земјите на поранешна Југославија, се посочува во истражувањето за ромската заедница во Белгија.

Во ова истражување , забележливо е дека словачките Роми се во најнезавидна положба, кои и највеќе се занимаваат со питачење и други слични активности. Се прецизира дека нивната матична држава кон ова малцинство се води лош, и дека тие што сега се во Белгија имаат чувство дека нема што да загубат.

Според истражувањето и покрај обичаите и однесувањето , дури 95% од Ромите се постојано стационирани во Белгија, односно немаат намера живото да го поминат во некои други држави.

Инаку историски гледане првите Роми кои пристигнале во Белгија датираат уште од 15 век, и дека бројот на Ромите постојано се проширувал , а најголем наплив започнал со проширување на ЕУ во 2007 година.
Инаку оние Роми кои на некој начин успеале да обезбедат работен однос најчести занимања се во градежништвото и домашните услуги, покажуваат резултатите од ова истражување.

98% од децата работници на раскрсници се Роми !

98% од децата Роми се на улица, покажува анализата на “Националниот Ромски Центар“. Иако малолетни, тие се на речиси секој агол барајќи милостина, чистејќи ветробрански стакла од автомобилите или продавајќи разни предмети.

„Декларативно сите ги поддржуваат Ромите, но на дело тоа не може да го видиме. Дискриминацијата за жал е присутна и денеска и тоа на многу високо ниво“, велат познавачите на тие состојби

„Живот во лоши услови, без инфраструктура вода за пиење, електрична енергија. Проблем со напуштање на државата но и за ограничувањата на слоботата на движење на овие граѓани. За училишта кои учењето со ромски деца е непожелно за родители чии деца не припаѓаат на оваа заедница“, изјави Иџет Мемети, народен правобранител.

Инаку, повеќето од децата Роми не се запишани во матичните книги, ниту во училиштата, а немаат ни здравствено осигурување.

Здравствената неправда кон Ромите низ болничките ходници

Правото на здравствена заштита на „помалиот“ етнички колектив во земјава разочарува, а уште поразочарувачки е што проблемите од оваа сфера редовно се пикнуваат под тепих. Недоволно се зборува за сопките на патот кон здравственото осигурување на Ромите, вакцинирањето на Ромчињата, како и за правата при унапредување на репродуктивното здравје кај Ромките. Низ болничките ходници паралелно ровари и прикриената дискриминација кон Ромите.

Здравството, како една од најслабите алки во македонскиот систем, секојдневно го ослабува здравјето на луѓето. Не е мал бројот на поединците што заедно со своите семејства на сопствена кожа ги почувствувале пропустите при остварувањето на ова најважно и клучно право бидејќи од здравјето почнува сè. Во таа насока не се исклучок ниту припадниците на ромската заедница.

Правото на здравствена заштита на „помалиот“ етнички колектив во земјава разочарува, сметаaт повиканите на темава, а уште поразочарувачки е што проблемите од оваа сфера редовно се пикнуваат под тепих. Недоволно се зборува за сопките на патот кон здравственото осигурување на Ромите, вакцинирањето на Ромчињата, како и за правата при унапредување на репродуктивното здравје кај Ромките. Низ болничките ходници паралелно ровари и скриената дискриминација кон Ромите.

Сè на сè, Ромите во земјава се жртви на прикриена дискриминација при зачувувањето на сопственото здравје, која резултира со недоверба на пациентите – Роми кон медицинскиот персонал. Од една страна се соочуваат со нееднаков третман, а кога ќе тргнат по правда, од оваа причина се соочуваат со уште една болка – бавната и болна неправда. Поинаквата боја на кожата сè уште е синоним за наметнатите стереотипи во општеството и често пати значи погазување на Хипократовата заклетва. Единствено со заеднички напор и што поскоро сите заеднички можеме да посветиме на задоволување на здравствената неправда кај Ромите, која некогаш повеќе боли од самата болест!

Link: https://www.mkd.mk/makedonija/pravata-na-pomaliot/romskata-zdravstvena-nepravda-kosi-niz-bolnichkite-hodnici

Ромите Коритари од Подравина

Поголема група на Роми Коритари од Подравина започнаа да се доселуваат од Романија после 1855 година, кога таму беше укинато ропството , иако во Подравина беа присутни од почетокот на 19 век. Најпрво ги населиа реоните помеѓу Подравина и Меѓумурие а потоа и останатите краишта на Хрватска.

Во Подравина пристигнаа од Унгарија, кое како потврда за тоа се и нивните унгарски презимиња (Балог, Богдан, Каланјош, Игнац, Чонка, Њергош, Компак…). Интересно е дека презимето Оршош го носеа само жените. Со своите имиња и презимиња не им даваа некоја посебна важност , и ги менуваа како им одговараше.

Децата беа јрстени во црква, а умрените ги погребуваа на локалните гробишта во присуство на свештеници, најчесто покрај гробишните огради. Инаку не се венчаа. Основен занает им беше изработка на дрвени предмети како што се корита, прибор за јадење, гребалки, прибор за готвење, саксии, чини и слично.
Инаку овие краишта ги одбраа како место за живеење поради шумите и поради меките дрва (врба, топола) од кои ги изработуваа сите споменати дрвени предмети.

Живееа во рачно изработени живеалишта -колиби од гранки и кал вкопани во земјата и под шатор. Своите примитивни живеалишта ги подигаа во тие шумски реони во непосредна близина на некое село, воденица или речни скелиња.

На тој начин им беа на дофат на локалното селско население со продажба натие предмети кои тие ги изработуваа, и исто доаѓаа и по куќите каде ако луѓето се снабдат со дрво тие предмети им ги изработуваа во нивните дворишта. Коритарите се номадкса ромска група, и тие места за живеење повеќе им служеа како привремено престојувалиште.

Жените Ромки исклучиво се занимаваа со гатање каде дететео ќе го замотаа и преку грб ги носеа така што одеа од куќа до куќа, а постарите деца трчкараа околу. Новороденчињата ги носеа во мали корита поврзано со врвски од текстил. Инаку Коритарите го користеа јазикот „ljimba d bjaš“, бајашки дијалект од старороманскиот јазик но и унгарски.

Познати се по тоа што јаде месо на умрено животно, а ежот им беше како десерт во нивното мени. Исто обожаваа ракија и тутун. Облекуваа износени алишта во шарени бои, а машките носеа плетеници исто како и жените.